به گزارش خبرنگار دفاعی خبرگزاری تسنیم، سامانه موشکی پدافند هوایی سوم خرداد که در تاریخ 30 خرداد سال جاری موفق به سرنگونی پهپاد پیشرفته آمریکایی MQ-4 در تنگه هرمز شده بود، به مناسبت هفته دفاع مقدس در نمایشگاه باغ موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به نمایش گذاشته شد.

بر روی بدنه این سامانه همچنین کیل مارک (نشانه شکار پهپاد آمریکایی) نیز درج شده است.

سامانه موشکی سوم خرداد برای اولین بار در جریان بازدید رهبر معظم انقلاب از نمایشگاه هوافضای سپاه در اردیبهشت سال 93 به عنوان نمونه جدید سامانه رعد برای اولین بار به نمایش در آمد. در این سامانه چند خودروی حامل رادار و موشک به همراه چند خودروی صرفاً حامل موشک، به یک رادار جستجو و مراقبت هوایی مانند بشیر متصل شده و جمعاً یک آتشبار سامانه سوم خرداد را تشکیل می دهند.

رادار آرایه فازی مستقر شده روی پرتابگر سامانه سوم خرداد دارای 1700 المان بوده و توانایی هدایت همزمان 8 موشک به سمت 4 هدف مجزا را دارد. این برای اولین بار بود که یک سامانه ساخت داخل به توانایی درگیری همزمان با این تعداد هدف دست می یافت. همچنین موشک های طائر-2ب و طائر-2س نیز در همان نمایشگاه مشاهده شدند که نشان از تنوع موشک های مورد استفاده در این سامانه را داشت.

سامانه سوم خرداد هر ساله در رژه نیروهای مسلح مشاهده شده و به مرور تغییرات جزئی نیز در ظاهر خودروی رادار و پرتابگر آن قابل تشخیص بود. همچنین موشک های طائر-2 نیز از سامانه رعد تا سوم خرداد به مرور تغییراتی داشته و دستکم سه نسل مختلف آن نمایش داده شده است.

در توضیحات مسئولین سپاه به فرمانده کل قوا در نمایشگاه سال 93 اعلام شد که سامانه سوم خرداد در آینده به موشک هایی با برد 100 و سپس 200 کیلومتر مجهز خواهد شد. از این رو احتمال داده می شود که آخرین نمونه موشک های طائر-2 که در رزمایش های پدافند هوایی در دو سال گذشته مشاهده شده موشکی با برد حدود 100 کیلومتر باشد. البته سامانه سوم خرداد دستکم از سال 1394 قابلیت شلیک موشک های صیاد-2 را نیز دارد که این امر در رزمایش ها به نمایش گذاشته شده است.

نسل آخر موشک های به کار رفته در سامانه سوم خرداد، موفق به سرنگونی یکی از پیشرفته ترین و گرانقیمت ترین پهپادهای رژیم تروریستی آمریکا در نزدیکی تنگه هرمز در اواخر بهار سال 1398 شد. این پهپاد که از خانواده گلوبال هاوک و مخصوص عملیات های نظارتی و جاسوسی در محیط های دریایی بود پس از یک رصد طولانی از پایگاه مبدأ و به گفته وزیر دفاع، ردگیری توسط رادار بومی ثامن، توسط سامانه سوم خرداد مورد اصابت موشک بومی قرار گرفته و منهدم شد.

این هواپیما در زمان اصابت موشک 22 کیلومتر از پرتابگر فاصله داشته و در ارتفاع بیش از 15 کیلومتری در حال پرواز بود. بدین ترتیب، اولین شکار عملیاتی توسط یک سامانه تماماً بومی ایرانی، به نام سامانه سوم خرداد ثبت شده و سند محکمی بر توانایی بالای سامانه های بومی پدافند هوایی ایرانی چه رادارهای مراقبت و هشدار اولیه مانند ثامن و چه سامانه های موشکی ارائه کرد.

درج کیل‌ مارک بر روی سامانه، در واقع نشانی برای ثبت شکار هواپیمای دشمن است که بر روی بسیاری از جنگنده ها نیز درج می‌شود.